Σκηνοθετική προσέγγιση του "Επιθεωρητή" του Nikolai Gogol μέσω της μεθόδου σκηνοθεσίας του Andre Antoine.

Σκηνοθετική προσέγγιση του "Επιθεωρητή" του Nikolai Gogol μέσω της μεθόδου σκηνοθεσίας του Andre Antoine.

Η επιλογή του συγκεκριμένου έργου βασίζεται σε μία από τις αρχές του Antoine , σύμφωνα με την οποία είναι προτιμότερο να ανεβαίνουν έργα μη αναγνωρισμένα ή λογοκριμένα. Το έργο του Gogol σήκωσε θύελλα αντιδράσεων , μέσα σε μια περίοδο έντονης λογοκρισίας.. Εν τέλει, με παρέμβαση του Τσάρου επετράπη το ανέβασμα του έργου στη σκηνή.

Σκεπτόμενη τον θίασο του έργου πιθανότατα θα απαρτιζόταν από 16-17 άτομα, τα οποία δεν θα ήταν επαγγελματίες ηθοποιοί αλλά ερασιτέχνες, οι 10 εκ των οποίων θα ερμήνευαν βασικούς ρόλους, ενώ οι υπόλοιποι 6-7 θα συμμετείχαν στις σκηνές πλήθους.

Αρχικά το έργο θα διαβαζόταν σε όλο τον θίασο και έπειτα θα γινόταν η διανομή των ρόλων. Καθώς τα σκηνικά θ΄ αποτελούσαν τον αρχικό καμβά του έργου, θα ακολουθούσε μια  πρώτη σκηνική ερμηνεία με διαγράμματα σχετικά με τις εισόδους και εξόδους της σκηνής. Έπειτα τα σκηνικά θα δημιουργούνταν με ακρίβεια, βασίζοντας την προτεραιότητα αυτή στην άποψη του Antoine σύμφωνα με την οποία « το περιβάλλον είναι που καθορίζει τις κινήσεις των προσώπων και όχι οι κινήσεις των προσώπων το περιβάλλον ». 

Βασιζόμενη στην πλοκή του έργου, το σπίτι του Κυβερνήτη είναι ο κεντρικός χώρος όπου διαδραματίζεται η δράση και συγκεκριμένα το σαλόνι είναι ο χώρος συνάντησης των προσώπων.

Τα φώτα της πλατείας θα παρέμεναν κλειστά. Το φως προέρχεται από ψηλά, από δύο μισάνοιχτα παράθυρα, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε σκηνής, δημιουργώντας κυρίως την αίσθηση μισοσκόταδου. 

1η σκηνή

Οι αχτίδες που πέφτουν από το δεξί παράθυρο, φωτίζουν το τραπέζι του σαλονιού, πάνω στο οποίο υπάρχουν μια κανάτα κρασί και κρέας που αχνίζει. Επιπλέον οι καρέκλες είναι τοποθετημένες με τέτοιο τρόπο ώστε όποιος κάθεται να φωτίζεται κυρίως από τη μέση και πάνω ώστε να δίνεται έμφαση στις εκφράσεις των προσώπων και στις έντονες χειρονομίες. Ο Κυβερνήτης συνομιλεί με τον διευθυντή του ταχυδρομείου ο οποίος τον ενημερώνει για την άφιξη του επιθεωρητή. Τα κοστούμια τους είναι αντιπροσωπευτικά της Ρωσίας του 19ου αιώνα, σε επαρχιακό στυλ.  Είναι και οι δύο όρθιοι πίσω από το τραπέζι και οι έντονες χειρονομίες τους υποδηλώνουν την αγωνία και το άγχος τους για την επικείμενη άφιξη του επιθεωρητή, καθώς επικρατεί μια γενική ανομία και αποδιοργάνωση στους διοικητικούς μηχανισμούς της επαρχίας. Δεν κάθονται καθόλου καθώς η ψυχική τους ένταση δεν τους το επιτρέπει.

2η σκηνή

Διαδραματίζεται η συνομιλία του Κυβερνήτη και του « επιθεωρητή » σ΄ ένα ξενοδοχείο στο δωμάτιο του δεύτερου. Βρίσκονται και οι δύο καθισμένοι στις καρέκλες. Ο « επιθεωρητής » είναι ντυμένος με ρούχα που υποδηλώνουν την πρωτευουσιάνικη προέλευσή του. Επικρατεί μια κατάσταση παρανόησης, καθώς κανένας από τους δυο δεν έχει αντιληφθεί με ποιον συνομιλεί. Χαρακτηριστικό της σκηνής είναι οι συχνές παύσεις στη ροή του λόγου, με σκοπό να αποδοθεί η δυσμενής θέση που βρίσκονται και οι δυο. Η αγωνία είναι χαραγμένη στα πρόσωπά τους, τα μάτια τους είναι αρκετά ανοιχτά ενώ κινούνται νευρικά στις καρέκλες τους. Κάποιο φλιτζάνι πέφτει στο πάτωμα και σπάζει καθώς ο Κυβερνήτης σηκώνεται για ν΄ αποχωρήσει. Καθ΄ όλη τη διάρκεια φωτίζονται από μια λάμπα πετρελαίου που είναι τοποθετημένη επάνω στο τραπέζι.

3η σκηνή

Ο « επιθεωρητής » βρίσκεται στο σαλόνι του Κυβερνήτη προσκεκλημένος για φαγητό. Το φως από το δεξί παράθυρο αναδεικνύει το χώρο δίπλα από το τραπέζι όπου στέκεται όρθιος ο νέος με τη γυναίκα και την κόρη του Κυβερνήτη. Ο νέος φλερτάρει με τις δυο γυναίκες, οι οποίες είναι ντυμένες με ανάλογα ρωσικά κοστούμια του 19ου αιώνα. Συνομιλούν ευρισκόμενοι στο μέσον της σκηνής με την κόρη ελαφρώς γυρισμένη με την πλάτη προς τους θεατές, ώστε να δοθεί έμφαση στο φλερτ ανάμεσα στον νέο και την παντρεμένη γυναίκα.

4η σκηνή

Ο « επιθεωρητής » είναι καθισμένος δίπλα από το αριστερό δοκάρι  του σκηνικού. Ο Κυβερνήτης στέκεται δίπλα του και κοιτάζει προς το μπαλκόνι του δρόμου απ΄ όπου διακρίνονται 6-7 άτομα που απαρτίζουν το διαμαρτυρόμενο πλήθος το οποίο αντιτίθεται στις αυθαιρεσίες των αρχών. Το πλήθος φωτίζεται από το αριστερό παράθυρο του σκηνικού. Στα δεξιά της σκηνής φωτίζεται ο διευθυντής του ταχυδρομείου με 6-7 άτομα, μέλη των αρχών, που απαρτίζουν ένα άλλο πλήθος, έντρομο αυτή τη φορά λόγω των κινητοποιήσεων του λαού. Το εξοργισμένο πλήθος κουνάει τα χέρια του νευρικά ενώ το πλήθος των αρχών στέκεται ακίνητο με τα χέρια σταυρωμένα.

5η σκηνή

Το τέλος της πλοκής δίνεται στο σαλόνι με τον διευθυντή του ταχυδρομείου να ανοίγει ένα γράμμα που έχει στείλει ο Χλεστιακώφ σ΄ ένα φίλο του όπου αποκαλύπτεται όλη η αλήθεια. Επάνω στη σκηνή βρίσκονται όλοι όσοι παρευρίσκονταν και στην προηγούμενη σκηνή εκτός του « επιθεωρητή » και του οργισμένου πλήθους. Αφού ο διευθυντής του ταχυδρομείου, από το μέσον της σκηνής, διαβάσει το γράμμα στους υπόλοιπους, οι οποίοι βρίσκονται όρθιοι πίσω από το τραπέζι, εκτός από τον Κυβερνήτη που κάθεται, αυτό του πέφτει από τα χέρια. Ο Κυβερνήτης τότε σηκώνεται και με ελαφρώς γυρισμένη πλάτη προς το κοινό, ευρισκόμενος λίγο μπροστά από τον ταχυδρόμο, κοιτάζει το γράμμα στο πάτωμα. Το έργο τελειώνει μ΄ ένα μονόλογο του Κυβερνήτη στον οποίο φοβερά εκνευρισμένος οικτίρει τον εαυτό του. Οραματίζεται τη ζωή ως αντικείμενο θεατρικού έργου. Έχει υψώσει το ανάστημά του, κινεί τα χέρια του και μιλά με στιλιζαρισμένο τρόπο, παρουσιάζοντας ένα εν δυνάμει θέατρο ( αυτό της ζωής του ) μέσα στο θέατρο.